İki ay boyunca Türkiye ile müzakere: 3'lü anlaşmayı son dakika Kiev bozdu

Rusya ve Ukrayna'nın Karadeniz'deki gemilerin güvenliği konusunda iki ay boyunca Türkiye ile müzakere yaptıkları ortaya çıktı. Taraflar arasında el sıkışıldı fakat Kiev son anda bu anlaşmayı imzalamadan masadan kalktı.

İngiliz ajansı Reuters'ın haberine göre, konuyla ilgili bilgisi olan 4 kaynak, anlaşma metninin hazırlandığını ve 30 Mart'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından bu gelişmenin duyurulacağını söylerken, Ukrayna'nın anlaşmadan ayrılmasıyla bu planın da suya düştüğünü dile getirdi.

ÇEKİLME NEDENİ BİLİNMİYOR

Kaynaklardan biri "Son dakikada Ukrayna aniden geri çekildi ve anlaşma suya düştü" dedi. Diğer üç kişi de olayları doğruladı. Ukrayna'nın neden çekildiğine dair bir açıklama yapılmazken, Reuters'a konuşan kaynaklar, Kiev'in kararına neyin yol açtığını bilmediklerini söylediler.

ABD'NİN DESTEĞİNİ İSTEMİŞTİ

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, şubat ayında yaptığı açıklamada, yeni ABD askeri yardımı olmadan Ukrayna'nın Romanya ve Bulgaristan yakınlarındaki Batı Karadeniz kıyılarını kucaklayan Karadeniz nakliye koridorunu savunamayacağını söylemişti.Reuters'ın bir kopyasını gördüğü anlaşma metninde, Türkiye'nin "arabuluculuk çabalarının bir parçası olarak" Ukrayna ve Rusya ile Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne uygun olarak "Karadeniz'de ticari gemilerin serbest ve güvenli seyrüseferinin sağlanması konusunda" anlaşmaya vardığı belirtilmiş.

GÜVENLİK GARANTİSİ VERİLDİ

Hem Moskova hem de Kiev, Karadeniz'deki ticari gemilere güvenlik garantileri sunarak, boş oldukları ya da askeri olmayan bir yük beyan ettikleri sürece bu gemilere saldırmama, el koymama ya da arama yapmama taahhüdünde bulunmuş.

BM GÖRÜŞMEYİ DOĞRULADI

Anlaşma taslağında, "Bu garantiler savaş gemileri, askeri mal taşıyan sivil gemiler (uluslararası misyonlar çerçevesinde taraflarca mutabık kalınan deniz taşımacılığı hariç) için geçerli değildir" denilirken, "Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'ni anlaşmaya varıldığı ve Türkiye'nin arabuluculuğuyla uygulanmakta olduğu konusunda bilgilendirir. Anlaşma, duyurulmasının ardından yürürlüğe girer" ifadesi de yer almış. BM Sözcüsü Stephane Dujarric, Reuters'in haberine ilişkin yorumu sorulduğunda, haberi doğrulayarak, "Hâlâ Karadeniz'de seyrüsefer özgürlüğünün üstün geleceğini umuyoruz" dedi.

RUSYA 2023'TE ANLAŞMADAN ÇEKİLDİ

Türkiye ve BM, Temmuz 2022'de imzalanan ve yaklaşık 33 milyon metrik ton Ukrayna tahılının Karadeniz'den güvenli bir şekilde ihraç edilmesini sağlayan Karadeniz Tahıl Girişimi'ne arabuluculuk yapmıştı. Rusya, kendi gıda ve gübre ihracatının ciddi engellerle karşılaştığından şikayet ederek Temmuz 2023'te anlaşmadan çekilmişti.